Wejrzyjmy w dzieje Kanału Elbląskiego i w procesy przemiany jakie na nim zachodziły w XIX-XXI w. Szczególną uwagę zwrócimy na katalog dzieł techniki o wartościach zabytkowych, dzieł przesądzających o randze kanału jako dzieła kultury - pomnika dziedzictwa cywilizacyjnego, godnego wpisu na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.Wejrzyjmy w dzieje Kanału Elbląskiego i w procesy przemiany jakie na nim zachodziły w XIX-XXI w. Szczególną uwagę zwrócimy na katalog dzieł techniki o wartościach zabytkowych, dzieł przesądzających o randze kanału jako dzieła kultury - pomnika dziedzictwa cywilizacyjnego, godnego wpisu na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.To przede wszystkim budowla hydrotechniczna, której kształt określa układ pionowy i poziomy kanału, jego przebieg (trasa) i sposób prowadzenia w terenie, wykonywania przekopów, nasypów, uszczelnień, ubezpieczenia skarp. To rozwiązania związane z zasilaniem kanału w wodę, urządzeniami stopni wodnych, jazów, budowlami ulgowymi i upustami, bramami ochronnymi (tzw. przeciwpowodziowymi). To także rozwiązania związane z przekraczaniem cieków i potoków, akweduktów i syfonów, wreszcie budowli łączących stanowiska kanału o rożnych poziomach: śluz lub pochylni. Z kanałem integralnie wiążą się również budowle służące wyzyskaniu energii wodnej, gdy zaś przejdziemy do żeglugi to ścieżki holownicze, obrotnice statków, przystanie, porty, stocznie, etc.Kanał Elbląski postrzegamy zwykle przez pryzmat pochylni - budowli pionierskich i unikatowych w skali światowego budownictwa hydrotechnicznego - lecz dzieł równej rangi Kanał posiada zdecydowanie więcej.Kanał Elbląski postrzegać można nie tylko w kategoriach dzieła hydrotechniki. Z chwilą gdy mówimy o mechanizmach pochylni - również mechaniki, gdy zaś wejrzymy w rozwiązania funkcjonalno-architektoniczne budowli z nim związanych - to zauważymy również relacje z architekturą przemysłową, rozumianą jako sztuka kształtowania przestrzeni pracy. Kanał to również charakterystyczny dlań tabor pływający, porty i obrotnice statków, warsztaty remontowe - stocznie. To wprowadza nas w sztukę budowy i eksploatacji statków, transportu wodnego.Katalog dzieł kultury technicznej związanych z budową i eksploatacją Kanału długo można by mnożyć przywołując i dzieła dokumentujące interakcję, jaka w toku dziejów dokonywała się na linii Kanał - ląd. Dokumentują to m.in. budowle młynów, rozwiązania zakładów przemysłu drzewnego, cegielni, sieci drogowej i kolejowej, mostów Kanału Elbląskiego.Biogramy Georga Jacoba Steenkego i jego współpracowników, pierwsze regulaminy policyjne normujące zasady eksploatacji kanału, bogata dokumentacja pochylni, budowli i architektury, maszyn i urządzeń technicznych, dopełniają treści książki, pierwszej, tak szeroko wprowadzającej w dzieje kanału i w procesy zachodzącej na nim w XIX/XXI wieku przemiany technicznej.