Tomem tym otwieramy nowy cykl wydawniczy Fundacji Otwartego Muzeum Techniki. Publikować będziemy w nim prace, składające się na dorobek prowadzonego przez Fundację, wespół z wrocławskim Klubem Seniorów Lotnictwa i Klubem Lotników „Loteczka” ogólnopolskiego konkursu „Kariery lotnicze Polaków”.

Mówimy nie tyle o maszynie, o statku powietrznym, co o wielorakich relacjach wykształconych w toku eksploatacji samolotu, szybowca, czy śmigłowca na polu kultury. Związek techniki z człowiekiem wykształcił kształt współczesnej cywilizacji, tym bardziej więc warto przyglądać się i stałej refleksji kulturowe fenomeny rozwoju myśli lotniczej poddawać.  One to stanowią istotę dziedzictwa, one prowadzą nas ku przyszłości. Podnosimy wartości kulturowe materialnego dokumentu dziedzictwa lotniczego.

Pozycję tę rozpoczyna szkic traktujący o archeologii przemysłowej, nowej, rozwijającej się od 50 lat dyscyplinie nauki interpretującej dziedzictwo kultury technicznej czasu rewolucji przemysłowej. Uznano to za ważne z tego powodu, że decyzje ochrony zabytku zawsze muszą znajdować oparcie w ustaleniach nauki. Dalej w kilku szkicach autor wskazuje na walory dzieła kultury technicznej jako komponenta kultury i źródło wszechstronnej informacji sięgającej złożonej relacji człowieka – środowiska – techniki. Tezy tej partii ilustruje przywołując dzieła sztuki górniczej, sztuki budownictwa żelbetowego, budownictwa lądowego i wodnego.

Autor prowadzi ku dziełom kultury technicznej od lat wyłączonym z ruchu, ku reliktom budowli wodnych, jazów, śluz wpustowych, młynówek, murowanych z kamienia komór kół wodnych, drewnianych, zrujnowanych łotoków. Otwiera przed czytelnikiem wrota młynów i tartaków, od 20-25 lat zamkniętych na cztery spusty.

Międzynarodowy Warsztat Naukowy Studentów/Międzynarodowy Warsztat Archeologii Przemysłowej zrodziła w 2004 r. inicjatywa Międzywydziałowego Studenckiego Koła Naukowego Politechniki Wrocławskiej „Ochrony zabytków techniki HP Nadbor”. Adresowany jest do studentów i doktorantów uczelni Polski i Europy. Kształtować ma płaszczyznę wymiany doświadczeń i współpracy studenckiego ruchu naukowego na polu historii techniki, ochrony dziedzictwa kultury technicznej i turystyki industrialnej.

Książka pod red. S. Januszewskiego, powstała z okazji Polskiego Kongresu Górniczego 2007, zawiera 25 artykułów, uporządkowanych w trzech działach. Pierwszy mówi o górnictwie w procesie przemian techniki i kultury, o cywilizacyjnych aspektach dziejów górnictwa polskiego.

Stanisław Januszewski przedstawia nieznany dorobek około 180 wynalazców polskich aktywnych na polu techniki lotniczej okresu pionierskiego. Składa się nań około 240 projektów statków powietrznych, ich elementów konstrukcyjnych, wyposażenia lub uzbrojenia, składanych w latach 1870-1917 rosyjskiemu Ministerstwu Wojny z propozycją podjęcia ich realizacji.

W oparciu o studia prowadzone przez autorów (Stanisław Januszewski, Vadim Rostislavovitsch Mikheyev) w zbiorach rosyjskich, polskich, francuskich i niemieckich przedstawiono dorobek i wkład w rozwój techniki lotniczej inż. Witolda Jarkowskiego, 1875-1918, absolwenta petersburskiego Instytutu Technologicznego, jednego z pierwszych Europejczyków z tytułem inżyniera-aeronauty paryskiej Ecole Superieure Aeronautique (1911), syna Jana Jarkowskiego, 1844-1902, zapomnianego badacza wirników nośnych śmigłowca, który w Rosji zyskał miano „rosyjskiego Langley’a”.