Muzealna barka Irena już po raz czwarty wyrusza w rejs po Odrze. Zapraszamy na pokład barki mieszkańców Wrocławia, Ratowic, Oławy, Lipek, Brzegu, Dobrzenia, Opola, Rogów i Krapkowic na szereg prowadzonych na barce i wokół niej atrakcji: warsztatów, spotkań, wystaw, projekcji filmowych, pokazów, gier terenowych i zabaw, koncertów muzyki, „wieczorów” poezji i literatury odrzańskiej. Na każdym postoju prezentując bogaty program lekcji muzealnych, projekcji filmowych, wystaw, spotkań z weteranami żeglugi oraz warsztatów modelarskich i rewitalizacyjnych. Szczegóły już wkrótce.
Projekt dofinansowano w ramach programu Edukacja Kulturalna Ministra Kultury i Dziedzictwa Nardowego pochodzących ze środków Funduszu Promocji Kultury.
W tym roku mija 70-ta rocznica wodowania Nadbora w stoczni dnia 16 marca (sobota) na statkach Muzeum Odry przy wyb. Wyspiańskiego 27 obchodzić będziemy Urodziny Nadbora.
W programie:
Warsztaty modelarskie- model kartonowy Nadbora (obowiązują wcześniejsze zapisy) | Barka Irena- mała ładowania | godz. 15.00 |
Spacer historyczny: budowle Wrocławskiego Węzła Wodnego (Śluza Szczytniki- S. Januszewski | Nadbor->Śluza Szczytniki | godz. 15.30 |
Wykład: praca palacza na "małych holendrach:- kpt. J. Onderko | Nadbor- kotłownia i maszynownia | godz. 16.00 |
Warsztaty: wiązane węzłów | Barka Irena- mała ładownia | godz. 16.30 |
Pokaz modeli sterowanych radiem | Górny awanport śluzy szczytniki | godz. 17.00 |
Wernisaż wystawy fotografii z rejsu Wrocław-Gliwice pn. Odrzańska Odyseja 2018 | Barka Irena- duża ładownia | godz. 17.30 |
Darmowe rejsy "Nadborkiem" (obowiązują wcześniejsze zapisy) |
Górny awanport śluzy sztytniki | godz. 15.00-17.00 |
W ramach urodzin prezentowane będą wystawy:
Dawne urządzenia telekomunikacyjne | Nadbor- kajuta rufowa |
Statek domem | Barka Irena- Duża ładownia |
Pomniki budownictwa wodnego Europy (lista UNESCO) | Barka Irena- Duża ładownia |
Maszynownia i kotłownia śródlądowego statku rzecznego | Nadbor |
Słowo o historii statku:
Nadbor jest jednym z 13 tzw. „małych Holendrów”, holowników parowych powstałych na mocy polsko – holenderskiego traktatu handlowego z 18 grudnia 1946 r. Całość umowy strona holenderska zrealizowała do 1949 r. Zbudowano dziewięć holowników o mocy 500 KM i trzynaście o mocy 250 KM, przeznaczonych do obsługi Odry skanalizowanej na odcinku Gliwice – Koźle – Wrocław. Holownik „Nadbor” należy do tej drugiej grupy. Jego siostrzane jednostki nosiły następujące nazwy: „Światopełk” (wybudowany jako pierwszy; stąd przyjęła się nazwa klasy „Światopełk”), „Bożydar”, „Bożymir”, „Bronisz”, „Chwalisław”, „Jurand”, „Mestwin”, „Mściwój”, „Nadbor”, „Radosław”, „Ścibor”, „Zbyszko”, „Sędziwój”. W budowie serii holowników, wg. projektu uzgadnianego przez stronę holenderską z polską, uczestniczyło wiele przedsiębiorstw związanych z holenderskim przemysłem stoczniowym.
Holownik parowy „Nadbor” od chwili przyjścia do kraju zaczął pełnić służbę liniową przy holowaniu barek towarowych pomiędzy Koźlem (oraz Gliwicami) a Wrocławiem razem z siostrzanymi statkami. Żeglugę tę uprawiał do ok. 1965 r., kiedy to na tę trasę zaczęły wyruszać pierwsze zestawy pchane i zestawy combi. Wkrótce – do 1968 r. wyparły one z eksploatacji wszystkie parowce.
Po powrocie, w roku 1982, próbowano go wykorzystać na akwenach Wrocławskiego Węzła Wodnego w charakterze lodołamacza (adaptację statku na lodołamacz zakończono 10.12.1982 r.). W tej funkcji statek ze względu na kształt dziobnicy zupełnie się nie sprawdził. Ostatecznie w 1983 r. został odstawiony na postojowisko Osobowice I. W 1986/87 r. z inicjatywy inż. Mariana Szwarca, zdecydowano w PP „ŻnO”, że statek będzie chroniony jako zabytek. W roku 1992 Żegluga na Odrze, przekształcona następnie w ODRATRANS S.A. przekazała dyspozycję statkiem Fundacji Otwartego Muzeum Techniki – na mocy odpowiedniego porozumienia. Fundacja dzierżawiła go różnym użytkownikom próbując eksponować statek na Odrze wrocławskiej w roli również zaplecza niewielkiej kawiarenki lądowej i statku muzeum. W latach 1992-1993 statek eksponowany był na nabrzeżu przy Hali Targowej, następnie na przystani żeglugi pasażerskiej spółki A. Rysiew & T. Hordejuk. W 1996 r. statek przekazano wrocławskiej Lidze Morskiej. Do początku lipca 1997 r. statek bazował w dolnym awanporcie śluzy Różanka. Wobec narastającego zagrożenia powodziowego przeprowadzono jednostkę do bazy Osobowice I i zabezpieczono tak, że nie ucierpiała od powodzi.
16 lipca 1998 r. statek przejęło w użytkowanie Biuro Studiów i Dokumentacji Zabytków Techniki z programem jego eksploatacji w roli pracowni, statku – muzeum, czasowo również w roli pracowni architektonicznej i biura Fundacji Otwartego Muzeum Techniki. Od 1998 r. na Nadborze prowadzone są zajęcia edukacyjne, spotkania weteranów żeglugi odrzańskiej, imprezy kulturalne, realizowane są liczne projekty, odbywają się koncerty i wystawy. HP Nadbor jest pierwszym statkiem Muzeum Odry, obecnie składającego się z 5 jednostek
Zapraszamy serdecznie na spotkanie noworoczne, podsumowujące działania Fundacji Otwartego Muzeum Techniki w roku 2018. Przedstawimy też nasze plany na rok 2019.
Spotkanie odbędzie się 22 stycznia (wtorek) o godzinie 18.00 na Barce Irena przycumowanej przy Wyb. Wyspiańskiego 27 w górnym awanporcie Śluzy Szczytniki we Wrocławiu.
Spotkanie połączone będzie z pokazem filmów Odrzańskich:
- Profesor- reż. Szymon Mizera, opowiadający o prof. Januszewskim i rejsie Odrzańskiej Odysei
- Odrzańska Odyseja- reż. Veranika Semianova, opowiadający o rejsie muzealnej barki Irena na trasie Wrocław- Gliwice- Wrocław we wrześniu 2018 roku
- Statek domem - reż. Marek Prokopowicz, opowiadający o życiu i pracy na statkach śródlądowych na Odrze i Wiśle po II wojnie światowej.
- Druhna - reż. Veranika Semianova, opowiadający o Marii Markuszewskiej, która w Opolu uratowała przed złomowaniem dużego Holendra - Radgosta.
serdecznie zapraszamy!